Krizde “kolektif gücün örgütlenme aklı” önemli

Krizler kolektif güç kapasitesinin ne ölçüde kullanıldığını ortaya çıkarır. Virüs salgınında zamanında  gerekli önlemleri alan sağlık örgütlerini  ve çalışanlarını takdirle karşıladık. Şimdi sıra toplumun geleceğini yönlendiren  düşünce sistemleri, inanç sistemleri, bilim ve teknoloji sistemleri, eğitim sistemleri, ticaret sistemleri, finans sistemleri, sosyo-ekonomik sistemler, hukuk sistemleri ve yönetim sistemlerinin vereceği  sınavda.

Siyasi irade, bürokrasi, sivil toplum örgütleri  “kriz sınavını”  başarıyla atlatmak için neler yapmalı?

 1. Katılımcı ve kapsayıcı aklın önemi: Bilim Kurulu’nun oluşturduğu “rasyonel otorite olma” ve “ yarattığı güvenden” ders almalıyız:

Kriz sürecinde gördük ki, Sağlık Bakanlığı insanların kim olduklarına bakmadan, ne bildiklerine ve ne yaptıklarına bakarak oluşturduğu  Bilim Kurulu ile hepimize güven verdi. Bu yaşanmış örnek, toplumda güven yaratarak, toplumsal enerjinin daha etkin kullanılabileceğini bize gösterdi.

Katılımcı ve kapsayıcı kurumların, kriz koşullarında da “etkili bir sorun çözme aracı” olduğuna hep birlikte tanıklık ettik. Bu yaşanmış “olumlu deneyimi” yaygınlaştırmalı ve derinleştirmeliyiz.

 2.Krizlerin atlatılmasında “kolektif güç” kapasitesi hayati önem taşır:

Kolektif gücün-burada kastettiğimiz devlettir- kapasitesini Daran Acemoğlu ve Robinson’un  tanımıyla bir kere daha anımsayalım:

” Devletin kapasitesi amaçlarını gerçekleştirme gücüyle ölçülür. Bu amaçlar genellikle yasaların uygulanması, ihtilafların çözülmesi, iktisadi faaliyetlerin düzenlenmesi ve vergilendirilmesi, altyapıların sağlanması ve diğer kamu hizmetlerinin sunulmasını içerir. Bunlara savaşmak da dahil edilebilir. Devletin kapasitesi kısmen kurumların nasıl örgütlendiğine ve daha hayati olarak da bürokrasisine bağlıdır. Devletin planlarını hayata geçirmesi için bürokratlara ve  devlet çalışanlarına ihtiyaç vardır. Bu görevlerin ayrıca misyonlarını yerine getirecek araçlara ve motivasyona da sahip olmaları gerekir.”

Bireyler, topluluklar, toplum ve  insanlığın en önemli buluşu olan devlet başta olmak üzere bütün kurumlar  tam da kriz koşullarında kendini kanıtlar.

Ekonominin değişik kesimlerinin sorunlarını çözmek için de “ Kapsayıcı Bilim Kurulları” oluşturularak, ortak aklın çözümleri hayata taşınmalı. Oluşturulacak bir başka bilim kurulu da “Devletin kapasitesini” nasıl gerçekleştirdiğini sorgulamalı ve gelecek için değerli dersler çıkarılmalıdır.

3. Ülkemiz  özelinde  Küçük ve Orta Ölçek İşyerleri’nin önemi:

Ülkemizde küçük ve orta ölçek işyerlerinin   “rekabet edebilir ölçek sorunları” vardır. Ayrıca  “rekabet edebilir teknoloji donanımı  ihtiyaçları” da çözüm beklemektedir. Hepsinden önemlisi de  “rekabet edebilir yönetişim anlayışı ve bakış açısı” sorunları had safhadadır. Bu yapısal sorunlara bir de “ Koronavirüs  Krizi” tuz biber ekmiştir.

KOBİ’lerin sorunlarına ilişkin iktidari, muhalefeti, STK’lar ve toplumun diğer kesimlerini temsil eden, asıl önemlisi gerekli bilgi ve birikimi olanlardan bir bilim kurulu oluşturularak alınacak ivedi önlemler kadar uzun dönemli geleceği inşa edecek önlemlere ilişkin kararlar da üretilmelidir.

Büyük sorunlar, kapsayıcı düşünmeyi, kapsayıcı kurumları, kapsayıcı önlemleri gerektirir. Yaşadığımız ve  nasıl çözülebileceğini de  bu aşamada  kestiremediğimiz bu  krizi  toplumun ortak aklı ile aşmalıyız…