e-İrsaliye Hakkında Sorulan Tüm Soruları Yanıtladık
- e-İrsaliyeye dahil olmak için e-Faturaya da dahil olmak
zorunda mıyız?
Evet, e-İrsaliye kullanmak
için öncelikle e-Fatura kullanıcısı
olmalısınız.
- Hangi tip irsaliyeler e-İrsaliye kapsamındadır?
Sadece sevk irsaliyeleri e-İrsaliye kapsamındadır.
- Kimler e-İrsaliyeye geçmek zorundadır?
- Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı listedeki
malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle
EPDK’dan lisans (bayilik lisansı dahil) alan mükellefler.
- Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki
malların imal, inşa, ithalini ve ana bayi/distribütör şeklinde
pazarlamasını gerçekleştiren mükellefler.
- 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanunu kapsamında düzenlenen
işletme ruhsatı/sertifikası sahipleri ve işletme ruhsatı/sertifikası
sahipleri ile yaptıkları sözleşmeye istinaden maden üretim
faaliyetinde bulunan gerçek ve tüzel kişi mükellefler.
- 4/4/2001 tarihli ve 4634 sayılı Şeker Kanununun 2 nci maddesinin (e)
bendinde tanımına yer verilen şekerin (Beyaz şeker (standart, rafine
küp ve kristal şeker), yarı beyaz şeker, rafine şeker, ham şeker ve
kahverengi şeker olarak sınıflandırılan, pancar veya kamıştan
üretilen kristallendirilmiş sakaroz ile nişasta kökenli
izoglukoz, likid ya da kurutulmuş halde glukoz şurubu, sakaroz veya
invert şeker veya her ikisinin karışımının suda
çözünmesinden meydana gelen şeker çözeltisi
ve invert şeker şurubu ile inülin şurubu) imalini
gerçekleştiren mükellefler.
- e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden demir ve
çelik (GTİP 72) ile demir veya çelikten eşyaların (GTİP
73) imali, ithali veya ihracı faaliyetinde bulunan mükellefler
- Tarım ve Orman Bakanlığınca gübre üretim ve tüketiminin
kayıt altına alınmasına yönelik oluşturulan Gübre Takip
Sistemi’ne kayıtlı kullanıcılar.
- e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan ve 2018 veya müteakip hesap
dönemleri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş
hasılatı) 25 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler.
- 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve
Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi
Hakkında Kanun hükümlerine göre komisyoncu veya
tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden
mükellefler.
- Ne zaman e-İrsaliyeye geçilecek?
Komisyoncu veya tüccar olarak meyve sebze ticareti ile iştigal edenler
1.1.2020
Diğer mükellefler 1.7.2020’de geçmek zorundadır.
- e-İrsaliye kesmek için alıcının e-İrsaliye uygulamasına
kayıtlı olması gerekir mi?
Alıcının e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmasına bakılmaksızın tüm sevk
irsaliyeleri e-İrsaliye olarak düzenlenecektir.
- Uygulamaya ilk kez dahil olan mükellefler kâğıt
irsaliye kesmeye devam edebilecekler mi?
Uygulamaya ilk kez dahil olan mükellefler, uygulamaya dahil oldukları
ayın son gününe kadar e-İrsaliye yerine matbu irsaliye alıp
düzenleyebilirler.
- e-Faturada GİB portal kullanılıyorsa e-İrsaliyede Özel
Entegratör kullanılabilir mi?
e-Fatura uygulamasından yararlanılan yöntem ile e-İrsaliye
uygulamasından yararlanılabileceği gibi; farklı bir yöntem de tercih
edilebilir.
- e-Fatura hangi entegratörde kullanılıyorsa e-İrsaliye de
aynı entegratörde mi kullanılmalıdır?
e-Fatura uygulamasında hizmet alınan özel entegratör dışında farklı
bir özel entegratörden de hizmet alınabilir.
- e-İrsaliye ne zaman düzenlenmelidir?
İstisnai durumlar haricinde, malın fiili sevkinden önce e-İrsaliyenin
düzenlenmiş ve başarılı bir şekilde GİB sistemine gönderilmiş
olması gerekir.
- Uygulamaya kayıtlı olmayanlara düzenlenen e-İrsaliyelerde
alıcı bilgileri bilinmiyorsa ne girilmelidir?
Alıcısının malın sevki sırasında bilinmediği durumlarda, matbu sevk
irsaliyesinde olduğu gibi, muhtelif müşteriler adına olmak üzere
“Muhtelif Müşteriler” tipinde e-İrsaliye
düzenlenecek olup, VKN/TCKN alanına 5555555555
yazılmak, Ad-Soyad/unvan bölümüne “muhtelif
müşteriler” yazılmak suretiyle e-İrsaliye
düzenlenecektir.
- Alıcının e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmaması durumunda
e-İrsaliye sistem olarak nereye gönderilir?
e-İrsaliye doğrudan alıcının bilgilerine göre düzenlenecektir. Bu
hallerde düzenlenen e-İrsaliyeler, kullanılan yöntem ya da
özel entegratörün sunmuş olduğu sistem dahilinde
“3900892152” VKN’li “Gelir İdaresi Başkanlığı
e-İrsaliye Sanal Alıcı”sına gönderilecektir. Söz konusu
alıcısının e-İrsaliye sistemine kayıtlı olmadığı durumlarda düzenlenen
e-İrsaliyeler alıcısına sistem içinden iletilmeyecek olup,
düzenleyicisi tarafından diğer elektronik ortamlar vasıtasıyla ya da
kağıt çıktı verilmek suretiyle teslim edilecektir.
- e-İrsaliyenin üzerinde bulunması gereken bilgiler
nelerdir?
- e-İrsaliyenin düzenlenme tarihi ve belge numarası.
- Müşterinin adı/soyadı, ticaret unvanı, varsa vergi dairesi ve vergi
kimlik numarası, işyeri adresi ve farklı ise teslimat adresi.
- Taşınan malın nevi, miktarı.
- Fiili sevk tarihi ile saat ve dakika olarak fiili sevk zamanı.
- Malı taşıyan aracın plaka ve şoför (ad-soyad/TCKN) bilgileri ya da
taşımayı yapan kargo lojistik firmasının bilgileri (TCKN-VKN/Ad-Soyad)
- Başkanlık sistemlerinden elektronik ortamda sorgulanması, doğrulanması
ve görüntülenmesine imkân vermek üzere,
Başkanlık tarafından bilgi içeriği belirlenen karekod veya barkod
(Başkanlık tarafından ebelge.gib.gov.tr adresinden yapılan duyuruda
belirtilecek tarihten itibaren)
- e-İrsaliye üzerindeki fiili sevk zamanı ne
olmalıdır?
Fiili sevk tarihi/zamanı düzenleneme zamanı ile aynı olabileceği gibi,
daha ileriki bir tarih/zaman olabilir. Bununla birlikte fiili sevk zamanı,
bu kılavuzda açıklanan istisnai haller dışında, düzenleme
zamanından önceki bir tarih/zaman
olamaz.
- e-İrsaliyeye kaç gün içerisinde yanıt
verilmelidir?
- e-İrsaliye uygulamasında aynı e-Faturada olan “uygulama
yanıtı” gibi işleyen “irsaliye yanıtı” belgesi de
mevcuttur.
- Söz konusu irsaliye yanıtı ile e-İrsaliye üzerinde yazan fiili
sevk tarihinden itibaren 7 gün içinde e-İrsaliye muhteviyatı
malların tamamı kabul yanıtı ile kabul edilebilir ya da kısmi kabul
yanıtı ile bir kısım mallar kabul edilebilir bir kısmı ise
reddedilebilir Ancak kabul edilmeyen mallarla ilgili olarak, malın
satıcısına ya da farklı bir alıcıya sevk edilmesi durumundan, malı
taşıyan ya da taşıttıran tarafından yeni bir sevk irsaliyesi (uygulamaya
kayıtlı olanlar tarafından e-İrsaliye) düzenlenmesi
gerekmektedir.
- e-İrsaliye ret yanıtı ile belgenin tamamı da reddedilebilir. Ancak bu
durum sadece fiili sevkten önce ve mal muhteviyatının ya da
alıcının hatalı olması halinde mümkündür. Bu durum ve
süreler dışında yapılan retler hükümsüzdür.
- e-İrsaliyenin iptali yapılabilir mi?
e-İrsaliye belgesinin iptali söz konusu değildir. Bununla birlikte malın
fiili sevkinden önce, malın muhteviyatının ya da alıcının hatalı
olduğunun tespiti durumunda, alıcı tarafından e-İrsaliye muhteviyatının
tamamına “irsaliye yanıtı” ile “ret” yanıtı
verilebilir.
- Şubeler arasında mal sevkiyatı yapıldığında e-İrsaliye
düzenlenmeli midir?
Evet, e-İrsaliye olarak düzenlenmelidir.
- Malın fiili sevkinden önce fatura düzenlenmiş ise
nasıl bir yol izlenmelidir?
Malın fiilli sevkinden önce Fatura düzenlenmiş olması halinde,
düzenlenecek e-İrsaliyede ilgili fatura bilgilerine de yer
verilecektir. Not alanına ise malın daha sonra sevk edileceği ve
e-İrsaliyesinin ayrıca düzenleneceği belirtilecektir.
- e-Fatura ve e-Arşiv faturalar sevk irsaliyesine yerine
geçer mi?
Malın teslimi (teslim sayılan haller dahil) anında e-Fatura ya da e-Arşiv
Fatura düzenlenmesi, belge üzerinde düzenleme tarihi yanında
düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi, belge
üzerinde “İrsaliye yerine geçer.”
ibaresine yer verilmesi ve kâğıt çıktısının satıcı veya
yetkilisi tarafından imzalanması koşuluyla, e-Fatura ya da e-Arşiv
Fatura’nın kâğıt çıktısı sevk irsaliyesi yerine
geçeceğinden bu tür durumlarda ayrıca e-İrsaliye
düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.
- Sevkiyatın başlatıldığı sırada teknik imkansızlıklardan dolayı
e-İrsaliye düzenlenemiyorsa ne yapılmalıdır?
Bu gibi durumlarda matbu sevk irsaliyesi ile e-İrsaliye aynı anda
düzenlenecek olup, düzenlenen matbu sevk irsaliyesinin
üzerinde e-İrsaliyeye ait belge numarası ve belge düzenleme tarihi
ve zamanı bilgilerine yer verilecektir.
Söz konusu sevk irsaliyesinin üzerine “e-İrsaliyesi
ayrıca düzenlenmiştir.” ibaresi yazılacaktır.
- İhracat işlemlerinde nasıl e-İrsaliye
düzenlenecek?
e-İrsaliye Uygulamasına kayıtlı mükelleflerce gerçekleştirilen
mal ihracatı işlemlerinde de sevkiyatın başlamasından önce e-İrsaliye
düzenlenmesi zorunludur.
İhracat işleminde, alıcının uygulamaya kayıtlı bir kullanıcı olmaması
nedeniyle “muhtelif müşteri” olarak e-İrsaliye
düzenlenecek ya da e-İrsaliye yerine geçen e-Fatura ya da
e-Arşiv fatura düzenlenecektir.
- e-İrsaliyelerde GTİP numarası yazılması zorunlu mu?
e-İrsaliyelerde GTİP numarasına yer verilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır.
- Ödeme kaydedici cihazlardan alınan bilgi fişi e-İrsaliye
yerine geçer mi?
Ödeme kaydedici cihazlar (yeni nesil dahil) aracılığıyla
gerçekleştirilen ve müşteriye e-Fatura veya e-Arşiv Fatura
verilerek belgelendirilen perakende mal ve hizmet satışlarında ödeme
kaydedici cihazlardan satış anında düzenlenen bilgi
fişleri (e-Fatura / e-Arşiv Fatura BİLGİ FİŞİ) satıcı veya
yetkilisi tarafından imzalanmak şartıyla irsaliye yerine geçer.
- e-İrsaliyede malların fiyatlarına yer verilmesi zorunluluğu var
mı?
Sevk irsaliye belgesi düzenlenirken malların fiyatlarına yer verilmesi
zorunluluğu bulunmamaktadır.
- e-İrsaliyeye herhangi bir yanıt verilmemişse ne zaman kabul
edilmiş sayılır?
e-İrsaliye’ye konu malları tam olarak teslim alan alıcı, e-İrsaliye
sistemi üzerinden “KABUL” irsaliye yanıtı dönebileceği
gibi, herhangi bir yanıt dönme zorunluluğu da bulunmamaktadır.
Sistemsel olarak 7 gün içinde herhangi bir yanıt
dönülmemiş e-İrsaliye’lere konu malların alıcıları
tarafından tam olarak teslim alındığı ve satıcıları tarafından bu malların
tamamı için fatura düzenleneceği kabul edilmektedir.
- Hal Kayıt Sistemine bildirim zorunluluğu bulunan malların sevki
sırasında dikkat edilmesi gereken bir husus var mı?
HKS’ye bildirim zorunluluğu bulunan malların sevki sırasında
düzenlenecek e-İrsaliyelerde, satır bazında sevke konu mallara ilişkin
olarak HKS’de üretilen “Künye Numarası”na da yer
verilmesi zorunludur.
