Günümüzün dijital dünyasında, geleneksel fatura işlemlerine alternatif olarak e fatura kullanımı yaygınlaşmaya başlamış ve “e fatura mükellefi nedir” sorusu sıkça sorulmaya başlanmıştır. e fatura, işletmelerin kâğıt fatura yerine elektronik ortamda ticari işlemleri gerçekleştirmelerini sağlayan bir uygulamadır. Bu yeni fatura düzenlemesi, hem işletmelerin işlemlerini hızlandırırken, hem de çevre dostu bir yöntem olarak da öne çıkmaktadır.
Ancak, e fatura sistemini kullanmanın belirli yükümlülükleri vardır. İşletmeler, e fatura kullanmaya başlamadan önce mükellef olmaları gerekmektedir. Peki, elektronik fatura mükellefi nedir ve nasıl sorgulanır? Bu makalede, bu konuyu detaylı bir şekilde ele alacağız.
e Fatura Mükellefi Nedir?
Bu ünvan, Türkiye’de faaliyet gösteren belirli koşulları sağlayan kurum veya şirketlere Vergi Usul Kanunu çerçevesinde tanınan bir unvandır. Bu unvan, işletmelere e fatura düzenleme ve alım süreçlerini elektronik ortamda gerçekleştirebilme yetkisi kazandırır.
Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenen koşulları sağlayan işletmeler, mükellefiyeti alabilirler. Bu koşullar arasında genellikle belirli bir ciroya sahip olma, belli bir sektörde faaliyet gösterme veya vergi mükellefi olma gibi şartlar bulunmaktadır. Bu kriterlere uygun olan işletmeler, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından mükellef olarak kabul edilir.
e Fatura Kimler için Zorunludur?
e Fatura mükellefleri, Türkiye’deki vergi sistemi kapsamında belirli kriterleri sağlayan ve elektronik fatura düzenlemek zorunda olan kurum ve kişilerdir. e fatura, kâğıt fatura yerine elektronik ortamda oluşturulan ve gönderilen bir fatura türüdür. Bu yöntem, işlemlerin daha hızlı ve verimli olmasını sağlarken, işletmelerin kâğıt ve posta maliyetlerini de azaltmalarına imkân tanır.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2010 yılından itibaren başlattığı e fatura düzenlemesi sürecini 2023 yılına kadar kademeli olarak genişletmeyi hedeflemektedir. Bu süreçte, sektörler ve piyasalar aşamalı bir şekilde elektronik fatura sistemine geçirilmiştir. 2023 yılı itibarıyla, sektörel kategorilere göre belirlenen brüt satış hasılatlarına göre elektronik fatura kullanımı zorunlu hale getirilmiştir.
3 Milyon TL ve Üzeri Brüt Satış Hasılatına Sahip Mükellefler: 2023 yılı için Resmî Gazete ‘de yayımlanan tebliğe göre, 2022 yılı brüt satış hasılatı 3 milyon TL ve üzeri olan mükellefler için e fatura kullanımı zorunlu hale getirilmiştir. Bu kapsamda, söz konusu mükelleflerin 1 Temmuz 2023 tarihine kadar e faturaya geçiş yapmaları gerekmektedir.
500 Bin TL ve Üzeri Brüt Satış Hasılatına Sahip Mükellefler: Kendi web siteleri veya online satış platformları üzerinden ürün veya hizmet satışı gerçekleştirerek 500 bin TL ve üzeri brüt satış hasılatı elde eden işletmeler, aynı şekilde e fatura sistemine geçmek zorundadır. Bu kapsamda da 1 Temmuz 2023 tarihine kadar e faturaya geçiş tamamlanmalıdır.
Diğer Kategoriler:
- Kendi internet sitelerinde veya diğer elektronik ortamlarda mal veya hizmet satışını gerçekleştiren mükellefler.
- Gayrimenkul ve/veya motorlu taşıt, inşa, imal, alım, satım veya kiralama işlemleri yapanlar ile bu işlemlere aracılık faaliyetinde bulunan mükellefler.
- Kültür ve Turizm Bakanlığı ile belediyelerden yatırım ve/veya işletme belgesi alarak konaklama hizmeti veren otel işletmeleri.
- 2022 veya müteakip hesap dönemleri için 500 bin TL ve üzeri brüt satış hasılatına sahip olanlar.
Gönüllü Geçiş: Herhangi bir ciro sınırına tabi olmaksızın, her şirket gönüllü olarak e fatura kullanımına geçebilir. Gönüllü geçiş için belirli bir tarih bulunmamakta olup, şirketler kendi tercihleri doğrultusunda bu dijitalleşme sürecine dahil olabilirler.
Mükellef olmak isteyen kişi veya kurumlar, gerekli şartları sağladıkları takdirde Gelir İdaresi Başkanlığı’na başvuruda bulunabilirler. Başvurunun ardından incelenen ve uygun görülen mükelleflere mükellefiyet belgesi verilir. Bu belge, e fatura düzenleme ve gönderme işlemlerini gerçekleştirebilmeleri için gereklidir.
e Fatura Mükellef Sorgulama Nasıl Yapılır?
Mükellef sorgulama işlemi, bir şirketin veya bireysel bir vergi mükellefinin e fatura mükellefi olup olmadığını öğrenmek için yapılan bir işlemdir. Bu sorgulama işlemi, Vergi Kimlik Numarası (VKN) veya T.C. Kimlik Numarası (T.C. Kimlik No) ile gerçekleştirilebilir. Bu işlemi gerçekleştirmek oldukça kolay ve hızlıdır.
- efatura.gov.tr Adresine Giriş Yapın: e fatura size ulaştığında, efatura.gov.tr adresine giriş yapın. Bu resmi platform, e fatura süreçlerini yönetmek için kullanılan güvenilir bir kaynaktır.
- Mükellefin Kayıtlı Olup Olmadığını Kontrol Edin: Giriş yaptıktan sonra, faturayı gönderen mükellefin kayıtlı mükellefler arasında olup olmadığını kontrol etmek için “Mükellef Sorgulama” seçeneğine gidin.
- Güncel Mükellef Listesini İnceleyin: Mükellef sorgulama işlemi sırasında karşınıza çıkacak olan kayıtlı mükellef listesi, güncel hali ile sunulacaktır. Buradan, mükellefinizin kayıtlı olup olmadığını hızlı bir şekilde öğrenebilirsiniz.
- e fatura Sorgusu İçin Bilgileri Girin: Ayrıca, e fatura sorgusunu gerçekleştirmek için faturayı düzenleyen mükellefin vergi kimlik numarası veya Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını girebilir ve saniyeler içinde sonuçları görebilirsiniz.
Mükellef sorgulama işlemi, bir şirketin veya bireysel bir vergi mükellefinin bu mükellefler arasında olup olmadığını öğrenmek için oldukça kullanışlı bir yöntemdir. Hem e-Devlet Kapısı üzerinden hem de GİB ile entegre olan yazılım şirketleri üzerinden bu sorgulama işlemini gerçekleştirebilirsiniz.
Nasıl Mükellef Olunur?
Mükellef olmak için belirli adımları takip etmeniz gerekmektedir. İşte genel olarak mükellef olma süreci:
- Mali Mühür Başvurusu:
e fatura kullanmak isteyen tüzel kişiler, Kamu Sertifikasyon Merkezi üzerinden mali mühür başvurusu yapmalıdır. Bu başvuru, şirketin dijital imza ve güvenli elektronik iletişim için kullanılacak bir sertifikaya sahip olmasını sağlar.
- E-İmza Başvurusu (Özel Kişiler İçin):
Eğer bir birey e fatura mükellefi olmak istiyorsa, e-imza başvurusu yapması gerekebilir. E-imza, bireylerin dijital belgeleri imzalamalarını sağlar.
- Efatura.gov.tr Üzerinden Başvuru:
Kamu Sertifikasyon Merkezi üzerinden yapılan mali mühür başvurusunun ardından, efatura.gov.tr üzerinden e fatura başvurusu yapılmalıdır. Bu başvuruda şirket bilgileri ve iletişim bilgileri gibi temel bilgileri içeren bir form doldurulur.
- Form Doldurma ve İmzalama:
Başvuru formu, şirketin temel bilgilerini içerir. Bu formun eksiksiz bir şekilde doldurulması ve daha sonra mali mühür ya da e-imza ile imzalanması gerekmektedir.
- Onay ve Aktivasyon:
Doldurulan ve imzalanan başvuru formu Gelir İdaresi Başkanlığı’na iletilir. Başvurunun onaylanması ve aktivasyon işlemi tamamlandıktan sonra, işletme e fatura kullanmaya başlar.
- Özel Entegratör Hizmeti Kullanma (Opsiyonel):
Bazı işletmeler, özel entegratör hizmetlerini kullanarak e fatura süreçlerini daha kolay yönetebilirler. Özel entegratörler, başvuru sürecini hızlandırabilir ve kullanıcı dostu bir arayüzle e fatura işlemlerini yönetmeye yardımcı olabilir.
- Sistemi Kullanmaya Başlama:
Onay ve aktivasyon işlemlerinin tamamlanmasının ardından, işletme e fatura sistemini kullanmaya başlar. Artık alım-satım işlemleri için e fatura düzenleyebilir ve alabilir.
Unutmayın ki e fatura kullanımı ve mükellefiyeti ülke bazında değişiklik gösterebilir. Dolayısıyla, bu adımları takip etmek ve belirli ülke kurallarına uymak önemlidir. İlgili vergi otoritelerinin güncel yönergelerini dikkatlice takip etmek de sürecin başarılı bir şekilde tamamlanmasına yardımcı olacaktır.
Şimdi e-Fatura'ya Geçmek İstermisiniz?